Οι παραθυρεοειδείς αδένες είναι πολύ μικροί ενδοκρινείς αδένες που εκκρίνουν μία ουσία που καλείται παραθορμόνη (PTH) και η λειτουργία της είναι η διατήρηση των επιπέδων ασβεστίου στο αίμα σε φυσιολογικά επίπεδα. Οι παραθυρεοειδείς αδένες βρίσκονται στον λαιμό πάνω στον θυρεοειδή αδένα. Ο άνθρωπος έχει συνήθως τέσσερις παραθυρεοειδείς αδένες που εντοπίζονται στον τράχηλο, δύο σε κάθε πλευρά.
Στο 13% των ανθρώπων υπάρχουν «υπεράριθμοι» αδένες πέντε ή έξι στον αριθμό, που εντοπίζονται στον τράχηλο ή ακόμα και εντός της θωρακικής κοιλότητας.
Υπερπαραθυροειδισμός
Μία περίπτωση διαταραχής της λειτουργίας των παραθυρεοειδών αδένων είναι ο πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός. Σε αυτή τη νόσο, ένας ή περισσότεροι παραθυρεοειδείς αδένες λειτουργούν αυτόνομα και παράγουν υψηλά επίπεδα PTH. Ως αποτέλεσμα είναι η αύξηση των επιπέδων ασβεστίου στο αίμα σε επίπεδα μεγαλύτερα του φυσιολογικού (υπερασβεστιαιμία). Η υπερασβεστιαιμία μπορεί να προκαλέσει σημαντικές βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπλοκές.
Ο πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός είναι η συχνότερη μορφή υπερπαραθυρεοειδισμού και συμβαίνει όταν ένας ή περισσότεροι παραθυρεοειδείς αδένες μεγαλώνουν περισσότερο από το φυσιολογικό (υπερπλασία) ή όταν ένας αδένας αποκτά αυτονομία και υπερλειτουργεί (αδένωμα). Ο καρκίνος των παραθυρεοειδών αδένων είναι άλλη μία αιτία υπερπαραθυρεοειδισμού αλλά ευτυχώς είναι πολύ σπάνιος.
Συμπτώματα
Περίπου το 80% των ασθενών με υπερπαραθυρεοειδισμό έχουν ελάχιστα ή καθόλου συμπτώματα και η διάγνωση του υπερπαραθυρεοειδισμού γίνεται σε τυχαίο βιοχημικό έλεγχο όπου ανιχνεύεται η αυξημένη τιμή ασβεστίου (υπερασβεστιαιμία).
Παρόλα αυτά, μερικές φορές αναφέρονται ορισμένα άτυπα συμπτώματα που πιθανώς σχετίζονται με τα αυξημένα επίπεδα ασβεστίου όπως: αρθραλγίες, αδυναμία, καταβολή, ανορεξία, ήπια κατάθλιψη, αδυναμία συγκέντρωσης. Τα αυξημένα επίπεδα ασβεστίου μπορούν να προκαλέσουν και κάποια πιο ειδικά συμπτώματα/σημεία όπως: ελαττωμένη νεφρική λειτουργία, νεφρολιθίαση (πέτρες στα νεφρά) – με την αύξηση των επιπέδων ασβεστίου στο αίμα, οι νεφροί απεκκρίνουν περισσότερο ασβέστιο στα ούρα και με αυτό τον τρόπο προκαλείται νεφρολιθίαση, οστική νόσος (οστεοπενία-οστεοπόρωση), ρευματολογικά συμπτώματα λόγω της επασβέστωσης του χόνδρου στους καρπούς και τα γόνατα, γαστρεντερικές ενοχλήσεις (Παγκρεατίτιδα, πεπτικά έλκη, ναυτία, έμετος, δυσκοιλιότητα) καθώς και καρδιακές ταχυαρρυθμίες κυρίως των κόλπων (κολπική μαρμαρυγή).
Διάγνωση
Θεραπεία
Στηρίζεται στην αφαίρεση του όγκου, την αντιμετώπιση της υπερασβεστιαιμίας και την συντηρητική αντιμετώπιση του ήπιου συνδρόμου.
